Trong chớp mắt là một cuốn sách rất thú vị bàn về các nhận xét, đánh giá và ra quyết định của con người chỉ trong 2 giây. Trong bài viết hôm nay, chúng ta hãy cùng review và tóm tắt nội dung sách Trong chớp mắt để thấy được rõ ràng cách mà bộ não chúng ta hoạt động, cách làm thế nào mà con người ta ra được quyết định đúng đắn chỉ trong tích tắc, và cách làm thế nào để rèn luyện khả năng này.
Giới Thiệu Sách Trong Chớp Mắt
Trong chớp mắt (Tiếng Anh: Blink), là một trong những cuốn sách nổi tiếng của tác giả Malcolm Gladwell. Ngoài Trong chớp mắt ra, ông còn một số cuốn sách nổi tiếng khác như Những kẻ xuất chúng, Điểm bùng phát.
Chủ đề chính của cuốn Trong chớp mắt là “Những quyết định, những nhận xét tức thời diễn ra hết sức nhanh chóng” trong cuộc sống nhưng đúng đắn không kém gì những suy nghĩ kỹ càng bằng lý trí.
Hay nói cách khác, đó chính là Trực Giác của chúng ta. Tác giả gọi là Trực giác, là Bản năng, là Tiềm thức, hoặc Tiềm thức thích nghi.
Đây là thứ mà ngôn ngữ đời thường chúng ta vẫn thường gọi là: Linh tính, Linh cảm, “Nghe theo hướng dẫn của tổ tiên”, “Có cái gì đó nó sai sai”, Trông có vẻ vậy nhưng không phải vậy, hay kiểu “Nhìn mặt là biết rồi”, v.v…
– Có bao giờ, bạn vừa chạy xe vừa tìm đường, bạn không biết đi hướng nào đúng. Rồi bạn cứ chạy thôi, đến một đoạn đường nào đó, có “cảm giác trong người” bảo bạn hãy rẽ vào con đường này, bạn làm theo và gọi đó là “Nghe theo hướng dẫn của tổ tiên”.
– Có bao giờ, trong giao dịch tiền bạc, khi nhận tiền từ người khác, bạn vừa chạm tay vào tờ tiền liền “cảm thấy” đây là tiền giả?
– Có bao giờ, bạn gặp một cô gái lần đầu tiên, và bạn liền cảm thấy “Đây rồi, em đây rồi, em là tình yêu của đời anh” ?
– Nếu bạn là Công an, có bao giờ bạn gặp một tên tội phạm có chứng cứ phạm tội rành rành, nhưng bạn lại có “cảm xúc mạnh mẽ” rằng anh ta vô tội?
– Nếu bạn là lãnh đạo một team hay một doanh nghiệp, có bao giờ bạn có “xúc cảm mạnh mẽ” rằng tổ chức mình nên phát triển theo hướng này chứ không phải hướng kia? V.v…
Những “cảm giác”, những linh cảm ở trên đây thường ngày vẫn xuất hiện. Có lúc đúng, có lúc sai, có lúc ta làm theo, có lúc ta bỏ qua. Nhưng chúng ta không giải thích được vì sao như vậy.
Cuốn sách Trong chớp mắt viết về những điều như thế, cuốn sách này sẽ giúp bạn giải thích những hiện tượng trên và củng cố khả năng “trực giác” đúng cách.
Để tìm hiểu về tác giả, mời bạn xem tại bài viết Review sách Những kẻ xuất chúng.
Sách Này Dành Cho Ai?
Sách Trong chớp mắt là cuốn sách dành cho tất cả mọi người, đặc biệt là những ai quan tâm đến bộ não của mình và cách làm chủ khả năng trực giác.
Nếu bạn thắc mắc về cách mà bộ não của chúng ta xử lý vấn đề, cách chúng ta xử lý thông tin và ra quyết định thì bạn có thể tham khảo từ cuốn sách này.
Nếu bạn muốn biết khi nào thì mình nên tin tưởng, khi nào thì mình nên đề phòng trực giác và cách để lắng nghe trực giác của mình thì Trong chớp mắt là cuốn sách mà bạn cần.
Thông Tin Sách Trong Chớp Mắt
| Nhà phát hành | Alpha Books |
| Nhà xuất bản | NXB Thế Giới |
| Tác giả | Malcolm Gladwell |
| Dịch giả | Hà Minh Hoàng |
| Kích thước | 20.5 x 13 x 0.5 cm |
| Số trang | 376 |
| Hình thức bìa | Bìa mềm |
| Loại sách | Sách Tâm Lý |
Địa Chỉ Mua Sách Tin Cậy
Tóm Tắt Nội Dung Sách Trong Chớp Mắt
Đặt Vấn Đề
Tương tự như một số cuốn sách khác của mình, Malcolm Gladwell có thói quen nêu lên vấn đề bằng một câu chuyện khiến chúng ta bất ngờ, bật ngửa và phải thốt lên:
– Why? Tại sao lại như vậy được nhỉ?…
Trong phần mở đầu cuốn Trong chớp mắt, bạn sẽ chứng kiến một câu chuyện điên rồ đến từ Bảo tàng Getty.
Một nhà kinh doanh tác phẩm nghệ thuật tên là Becchina đã liên hệ với Bảo tàng Getty và ngỏ lời muốn bán Tác phẩm Điêu khắc Kouros. Đây là bức tượng cẩm thạch có từ thế kỷ thứ VI trước công nguyên.
Trong suốt 14 tháng ròng rã, các chuyên gia hàng đầu của Bảo tàng đều thực hiện các nghiên cứu và giám định. Cuối cùng, họ đi đến kết luận bức tượng là Đồ thật.
Tuy nhiên, khi một số chuyên gia khác có dịp thăm bảo tàng, chỉ trong cái nhìn 02 giây và không cần đến thiết bị kỹ thuật hiện đại, họ xác định được bức tượng đó là hàng Fake được giả mạo một cách tinh vi.
Sự thật là, bức tượng này là đồ giả!
Vậy làm thế nào mà trong 2 giây ngắn ngủi, các chuyên gia kia biết được bức tượng đó là giả ?
Xuyên suốt cuốn sách Trong chớp mắt, tác giả sẽ nêu lên 03 nội dung chính, đây cũng là 03 mục đích chính của cuốn sách. Sau đây là 03 nội dung chính đó.
I – Tính Hữu Dụng
“Những quyết định nhanh chóng, xuất thần cũng hữu dụng như những quyết định thận trọng, được xem xét kĩ lưỡng bằng lý trí”. – Trích: Trong Chớp Mắt
Bộ não của chúng ta có 2 cách xử lý vấn đề là (1) phương pháp suy nghĩ logic, phân tích và (2) là dùng trực giác.
Với cách (1) thì bộ não cần nhiều thông tin hơn và tốn nhiều thời gian hơn. Với cách (2) thì chúng ta cần ít thông tin hơn, xử lý nhanh nhạy hơn nhưng nó lại có hạn chế là mỏng manh và hay “núp dưới vỏ bọc” của nhận thức. Do đó, chúng ta khó nhận ra và dễ dàng bỏ qua.
Trực giác (hay Tiềm thức thích nghi) của chúng ta hoạt động theo cách số 2. “Tiềm thức thích nghi có thể làm được những điều phi thường như đánh giá xã hội, cảnh báo nguy hiểm, chinh phục mục tiêu, và thúc đẩy hành động một cách tinh vi và đầy hiệu quả”.
Sở dĩ trực giác cho kết quả nhanh chóng ngay tức thì là vì nó hoạt động theo “Thuyết Những Lát Cắt Mỏng”.
Tức trực giác sẽ chia nhỏ vấn đề thành những lát cắt mỏng và lược bỏ đi những phần thông tin không cần thiết, không quan trọng. Thay vào đó, nó sẽ tập trung vào thông tin quan trọng, thông tin thể hiện “bản chất” của vấn đề để giải quyết.
Trong phần này, bạn sẽ được gặp một số “cao nhân” trong việc ứng dựng Thuyết những lát cắt mỏng.
Đó là Nhà tâm lý Gottman, người có thể Dự đoán Chính xác được kết quả hạnh phúc hay tan vỡ của một cuộc hôn nhân chỉ bằng cách nghe lén các cặp vợ chồng nói chuyện trong nhà hàng.
Đó là Nhà điểu học Sibley, người có thể gọi chính xác tên của các loài chim khi chúng chỉ xuất hiện tức thời trên bầu trời.
Đó là Các nhà bán Bảo hiểm, họ chỉ cần nhìn vào cuộc nói chuyện giữa Bác sĩ và Bệnh nhân là sẽ biết được trong tương lai vị bác sĩ đó có bị kiện hay không.
Xem thêm: Review Sách Sức Mạnh Tiềm Thức, Mở Khóa Kho Báu Bên Trong Bạn
II – Những Sai lầm Và Khi Nào Nên Tin Tưởng?
“Khi nào thì bạn nên tin tưởng vào bản năng và khi nào thì thận trọng, cảnh giác với nó?” – Trích: Trong Chớp Mắt
Cuốn sách sẽ chỉ ra một số nguyên nhân khiến chúng ta dễ mắc sai lầm khi sử dụng trực giác của mình trong giải quyết vấn đề và ra quyết định. Từ đó sẽ giúp chúng ta điều chỉnh môi trường để có thể làm chủ được trực giác của mình.
Tuy “Thuyết những lát cắt mỏng” và trực giác sẽ giúp bạn có phán đoán nhanh nhạy hơn nhưng không phải lúc nào nó cũng đúng.
Nếu bạn dùng thuyết này không đúng cách, không đúng hoàn cảnh, hoặc bạn lược bỏ đi phần quan trọng và chú tâm vào phần không quan trọng thì sẽ cho một kết luận sai lầm.
Bạn sẽ chứng kiến một số sai lầm nghiêm trọng trong lịch sử Chính trị, Kinh doanh, Âm Nhạc.
Đó là việc người dân Mỹ tin tưởng và chọn Warren Harding làm Tổng thống thứ 29 của mình chỉ dựa vào “ngoại hình lý tưởng”.
Đó là việc Coca-Cola đã “làm lơ” đứa con cưng Coca-Cola Classic của mình để sản xuất một thức uống thảm họa là Coke nhằm đánh bại Pepsi.
Đó là những nhân viên sale ô tô chỉ dựa vào vẻ bề ngoài của khách hàng để phán đoán “người này có tiền hay không, người kia có khả năng mua hàng hay không”.
Đó là thất bại của ca sĩ Kenna trong việc đưa Album của mình vào Top 40 trên truyền hình.
V.v…
Cuối cùng, bạn sẽ nhận ra rằng, những định kiến ăn sâu vào trong tiềm thức chúng ta, những sự “ngộ nhận trực giác”, những “đám đông thiếu kinh nghiệm” dẫn đường,… có thể dẫn đến những kết quả sai lầm trong việc ra quyết định.
III – Cách Học, Điều Khiển Và Cảm Nhận
| “Nhiệm vụ thứ ba và cũng là nhiệm vụ quan trọng nhất của cuốn sách là thuyết phục bạn tin rằng bạn hoàn toàn có thể học và điều khiển các cách để đưa ra được một đánh giá tức thời cũng như cách cảm nhận sự việc ngay từ những ấn tượng ban đầu”. – Trích: Trong Chớp Mắt |
Để có thể học, điều khiển và cảm nhận được trực giác trong tức thời thì trước tiên chúng ta cần phải ý thức được và thừa nhận những tác động của trực giác đến việc đánh giá và ra quyết định.
Sau đó là đến bước rèn luyện chủ động để có thể điều chỉnh môi trường diễn ra sự nhận thức tức thời và điều khiển nó.
Chúng ta có thể xây dựng “nhận thức tức thời” theo thời gian thông qua 03 con đường. Đó là: Tích lũy kinh nghiệm, Học cách đọc suy nghĩ của người khác bằng mắt (Thủ thuật tâm lý học), và Lắng nghe tiếng nói bên trong mình (Trái tim, tiềm thức).
Nhưng, Điểm mấu chốt và quan trọng nhất trong việc học cách cảm nhận sự việc trong 02 giây vẫn là: Tìm thấy những Khuôn mẫu thông qua những Lát Cắt Mỏng nhất của Kinh nghiệm.
Có thể bạn sẽ có cảm nhận như vậy khi chứng kiến một số minh chứng rất sâu sắc của tác giả.
Đó là sai lầm của 04 cảnh sát trong việc đọc tâm lý người khác khiến cho một người bị thiệt mạng oan uổng tại California.
Đó là Civille và Heylmun, 02 chuyên gia nếm thực phẩm phải mất 20 năm trời để rèn luyện kỹ năng nếm các loại thực phẩm, kể cả vị của công nghệ tái chế.
Đó là việc các học sinh được dạy là hãy liên tưởng tích cực đến Martin Luther King, Nelson Mandela hay Colin Powell trước khi làm bài thi.
Đó là Conant, Landsman và Alimena, 03 Nữ Nhạc Công nhận được sự tôn trọng, sự công nhận và đạt được thành công nhờ “Tấm mành che đi đôi mắt” để âm nhạc đi thẳng vào tai và đến trái tim.
“Tôi bắt đầu lắng nghe bằng mắt, và nhận ra rằng dù thế nào đi nữa những gì chúng ta nhìn thấy cũng sẽ tác động đến những đánh giá, quyết định của chúng ta. Cách chân chính duy nhất để lắng nghe là bằng đôi tai và trái tim của chính mình.” – Trích: Trong Chớp Mắt.
- Đừng bỏ lỡ:
Review Sách 13 Nguyên Tắc Nghĩ Giàu Và Làm Giàu (Napoleon Hill)
Review Sách Chiến Thắng Con Quỷ Trong Bạn, Để Tự Do Và Thành Công
Cảm Nhận, Đánh Giá Sách Trong Chớp Mắt
Tương tự như những cuốn sách khác của mình, tác giả Malcolm Gladwell cũng thể hiện Trong chớp mắt dưới một góc nhìn mới mẻ và rút ra những kết luận sâu sắc từ một tập hợp những điều đơn giản.
Tác giả đã cung cấp một cách tiếp cận mới để giải thích trực giác của chúng ta và cách để học tập việc lắng nghe tiếng nói bên trong mình.
Rõ ràng là các quyết định xuất thần trong tức thời nhờ trực giác cũng có thể chính xác tương tự các quyết định có suy nghĩ kỹ càng.
Trực giác của chúng ta là “một kho tàng trí tuệ khổng lồ”, đó là bản năng tư duy và ra quyết định nhanh chóng dựa trên một lượng thông tin ít ỏi. Bản năng này đã giúp con người thích nghi và tồn tại cho đến tận ngày nay.
Nhưng vì trực giác không dễ được nắm bắt, nó “thần bí” và nằm sâu trong tâm thức, cho nên chúng ta cần tìm cách “đào” nó lên, tìm hiểu nó và học cách sử dụng nó.
Ngoài trực giác là chủ đề chính ra tác giả cũng nêu lên một số thông điệp ý nghĩa trong mối quan hệ giữa con người với con người, trong những quyết định quan trọng có thể gây ảnh hưởng đến cuộc sống của những người khác.
Tuy là một cuốn sách hay và truyền tải nhiều giá trị ý nghĩa, nhưng Trong chớp mắt có thể sẽ kén người đọc.
Vì với phong cách viết mà tác giả theo đuổi thì khó tránh khỏi việc liệt kê ra nhiều ví dụ minh họa sống động trong nhiều lĩnh vực khác nhau để đi đến kết luận.
Điều này sẽ có thể gây nên sự chán nản với những ai không quen cách viết này, hoặc chỉ hứng thú với một số lĩnh vực mà mình quan tâm.
Cách duy nhất để tận hưởng được cuốn sách (và một số cuốn sách khác của ông) là không vội vàng mà cần bình thản đọc chậm rãi và kiên trì cho đến cuối cùng.
Bạn hãy thật cởi mở khi đọc sách Trong chớp mắt nhé. Chúc bạn tìm ra cách để đánh thức, cảm nhận và sử dụng trực giác của mình đúng đắn. Thân ái!
