Thị trường tài chính là thị trường luôn có vai trò và chức năng vô cùng quan trọng, giống như “linh hồn” của một nền kinh tế. Bài viết sau sẽ chia sẻ với bạn thị trường tài chính là gì? Sự ra đời, bản chất của thị trường tài chính, và cùng bạn phân tích chức năng và vai trò của thị trường tài chính.
Thị Trường Tài Chính Là Gì?
Hãy hình dung, bạn đang đi nghỉ mát cùng gia đình mình.
Cô bạn thân của bạn gọi điện cho bạn và hỏi vay bạn 10 triệu đồng vì đang thiếu vốn để mở một quán cà phê, cô ấy cam kết trả cho bạn 11 triệu sau một tháng.
Vì bạn rất giàu nên một cách nhanh chóng, bạn quyết định cho cô ấy vay 10 triệu đồng bằng cách chuyển khoản cho cô ấy qua ngân hàng Vietcombank.
Như vậy, bạn, cô bạn thân của bạn và ngân hàng VCB vừa tạo ra một mô hình thị trường tài chính thu nhỏ.
Một cách tổng quan,
Thị trường tài chính là nơi diễn ra các giao dịch mua bán các tài sản tài chính, để thông qua đó, vốn được chuyển giao từ chủ thể cung vốn đến chủ thể cầu vốn.
Tài sản tài chính (còn gọi là công cụ tài chính) là những tài sản vô hình, có giá trị không phụ thuộc vào nội dung vật chất của nó mà phụ thuộc các quan hệ tài chính
Các tài sản tài chính bao gồm: vốn tài chính, các giấy tờ có giá như Cổ phiếu, trái phiếu, kỳ phiếu, thương phiếu, chứng chỉ quỹ, hoặc các Công cụ tài chính phái sinh như hợp đồng hoán đổi, hợp đồng giao sau, hợp đồng quyền chọn…
Các chủ thể tham gia TTTC bao gồm cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp hay chính phủ.
Thị trường tài chính là thị trường không gian, có thể hữu hình hoặc vô hình, tức không có nơi chốn cụ thể. Nơi đó có thể là Sở giao dịch chứng khoán hoặc mạng Internet.
Bản Chất Của Thị Trường Tài Chính
Trong một nền kinh tế, các chủ thể tham gia thường có 2 trạng thái sau:
– Một là, họ dư thừa vốn do thu nhập lớn hơn chi tiêu.
Các chủ thể này có nhu cầu sử dụng số nhàn rỗi để đầu tư sinh lời thêm nữa nhưng ít nhiều họ chưa có cơ hội đầu tư.
– Hai là, họ thiếu vốn, do có chi tiêu lớn hơn thu nhập hoặc có cơ hội để đầu tư nhưng thiếu vốn.
Các chủ thể này phát sinh nhu cầu có thêm vốn để chi tiêu dùng hoặc đi đầu tư sinh lợi.
Từ đó, giữa các chủ thể thừa vốn và các chủ thể thiếu vốn hình thành quá trình chuyển giao vốn cho nhau để thỏa mãn nhu cầu của nhau.
Bên cạnh đó, sự ra đời và phát triển của các tài sản tài chính và sự thương mại hóa các tài sản này cũng giúp cho quá trình chuyển giao vốn giữa các chủ thể trong nền kinh tế trở nên dễ dàng, nhanh chóng hơn.
Như vậy, có thể nói, cơ sở hình thành và phát triển của TTTC gồm có 3 điểm:
– Nhu cầu chuyển giao vốn từ chủ thể có vốn nhàn rỗi đến chủ thể cần vốn
– Sự ra đời và phát triển của các tài sản tài chính
– Quá trình thương mại hóa các tài sản tài chính
Bản chất của thị trường tài chính là nơi để chuyển giao vốn từ chủ thể thừa vốn đến chủ thể thiếu vốn, là tổng hòa các mối quan hệ về cung và cầu vốn giữa các chủ thê trong nền kinh tế.
Xem thêm: Cấu Trúc Thị Trường Tài Chính Gồm Có 5 Dạng Sau [Chi Tiết]
Vai Trò Của Thị Trường Tài Chính Trong Nền Kinh Tế
Thị trường tài chính có vai trò quan trọng đối với các chủ thể trong nền kinh tế:
– Vai Trò Đối Với Cá Nhân, Hộ Gia Đình
TTTC tạo cơ hội cho các cá nhân và hộ gia đình đầu tư những khoản tiền nhàn rỗi để đem lại lợi nhuận
Bên cạnh đó là sự luân chuyển vốn đầu tư dễ dàng nhanh chóng hơn nhờ tính thanh khoản cao của các TSTC
Hơn thế nữa, thị trường tài chính còn tạo cơ hội để đa dạng hóa đầu tư từ đó làm phân tán rủi ro.
– Vai Trò Đối Với Doanh Nghiệp
TTTC tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp mới ra đời.
Từ đó tạo ra công ăn việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp trong xã hội.
Giúp cho doanh nghiệp gia tăng nguồn vốn và thúc đẩy doanh nghiệp hoàn thiện các phương thức sản xuất mới để nâng cao hiệu suất kinh tế.
– Vai Trò Đối Với Nhà Nước
Thị trường tài chính tạo điều kiện để nhà nước huy động vốn cho các dự án đầu tư của mình một cách dễ dàng.
Giúp nhà nước thực hiện các chính sách Tài khóa và Tiền tệ để điều chỉnh khối lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế
Thông qua đó có thể tránh lạm phát, kích thích đầu tư.
– Vai Trò Đối Với Nền Kinh Tế
TTTC tạo điều kiện để nền kinh tế thu hút vốn đầu tư nước ngoài.
Qua đó sẽ thu hút những phương thức sản xuất, thương mại, công nghệ mới cho nền kinh tế.
Thị trường tài chính giúp điều hòa lãi suất cho nền kinh tế thông qua cơ chế cạnh tranh giữa các phương thức huy động vốn
Giúp điều hòa vốn từ nơi thừa vốn sang nơi thiếu vốn và từ nơi sử dụng vốn có hiệu quả thấp sang nơi có hiệu quả cao.
Xem thêm: Sơ Đồ Hệ Thống Tài Chính Và 4 Chức Năng Của Hệ Thống Tài Chính
3 Chức Năng Của Thị Trường Tài Chính
Thị trường tài chính có 3 chức năng chủ đạo sau:
– Chức Năng Dẫn Vốn
Có thể nói chức năng dẫn vốn là chức năng quan trọng nhất của TTTC. TTTC huy động các khoản tiền nhàn rỗi trong nền kinh tế thành số vốn khổng lồ để tài trợ cho các chủ thể thiếu vốn.
Chính việc cho phép chuyển giao vốn từ người không có cơ hội đầu tư sinh lợi đến người có cơ hội đầu tư sinh lợi đã bảo đảm các hoạt động kinh tế được thông suốt và liên tục, thông qua đó năng suất và hiệu quả hoạt động của nền kinh tế được nâng lên.
TTTC cung cấp một lượng vốn liên tục cho các cá nhân, doanh nghiệp và nhà nước để chi tiêu dùng và chi đầu tư.
Từ đó giúp đảm bảo nâng cao năng suất, gia tăng của cải xã hội và tạo ra mức sống cao hơn cho các thành viên trong nền kinh tế.
– Chức Năng Kích Thích Tiết Kiệm – Đầu Tư
TTTC cung cấp một “môi trường sinh lợi” cho tiết kiệm. Thông qua TTTC những người tiết kiệm có thể tìm kiếm những cơ hội đầu tư để gia tăng thu nhập dưới hình thức tiền lãi, cổ tức, tiền lời của vốn… dưới các quy mô khác nhau.
Khi các chủ thể cần một lượng vốn cao hơn thì thị trường tài chính sẽ phát tín hiệu thông báo cho các chủ thể thừa vốn bằng cách nâng cao lãi suất để khuyến khích họ tiết kiệm nhiều hơn chi tiêu
Ngược lại khi các chủ thể thiếu vốn cần ít vốn hơn thì lãi suất lại giảm xuống và tiết kiệm sẽ yếu hơn.
Như vậy, TTTC đã cung cấp một cơ chế kích thích Tiết kiệm – Đầu tư một cách hoàn hảo cho nền kinh tế.
– Chức Năng Thanh Khoản Cho Các Tài Sản Tài Chính
Nếu thiếu TTTC hoặc tính thanh khoản của các tài sản tài chính kém thì những người nắm giữ các tài sản tài chính sẽ buộc phải đợi đến khi đáo hạn.
Hoặc đối với cổ phiếu thì phải đợi đến khi công ty thanh lý tài sản.
Do đó, người tiết kiệm họ sẽ thích giữ tài sản hoặc tiền mặt hơn là các tài sản tài chính.
Vậy nên, TTTC cung cấp đa đạng các phương thức chuyển đổi từ tài sản tài chính thành tiền để tạo điều kiện cho người sở hữu dễ dàng bán đi tài sản tài chính.
Chính nhờ chức năng này mà tài sản tài chính được ưa chuộng hơn và thúc đẩy mạnh hơn quá trình chuyển giao vốn cũng như kích thích tiết kiệm – đầu tư.
Xem thêm: Chứng Khoán Là Gì? Phân Loại Và Đặc Điểm Của Chứng Khoán
Kết Luận
Như vậy, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu thế nào là thị trường tài chính cũng như bản chất, chức năng và vai trò của thị trường tài chính trong nền kinh tế.
Phần nội dung không kém phần quan trọng là Hệ thống tài chính và cấu trúc của thị trường tài chính sẽ được trình bày trong các bài viết sau. Mong là các kiến thức trên sẽ hỗ trợ các bạn tốt hơn trong quá trình học tập và làm việc.
Chúc bạn thành công!
